Aminozuren en hun betekenis voor artrose en osteoporose
Bij artrose is een voedingssupplement zinvol
Prof. Dr. Klaus Miehlke († 2009) werd als Duitslands grootste expert op het gebied van bot ziekten beschouwd. In zijn veel geciteerde publicatie uit het jaar 2002 schrijft hij: »Ondanks de sinds decennia bekende toename van bot ziekten heeft het wetenschappelijk onderzoek weinig innovaties opgebracht, omdat tot nu toe de nadruk meer op de bestrijding van de typische symptomen is gelegd. De natuurgeneeskundige weergave van de gewrichtsziekten als deel van een veranderende basisregulatie en matrix degeneratie kan later voor patiënten als over het algemeen vooraf tot aanzienlijke voordelen leiden, aangezien dieet maatregelen in overeenstemming met de nieuwste bevinden uit het matrixonderzoek de gewrichtsfuncties over een langere tijd stabiliseren en de abnormale productie van kraakbeen/matrix bestanddelen mogelijkerwijs kunnen verhinderen. De medische aanbeveling bij inname van voedingssupplementen is op basis van reeds bestaande preklinische en klinische studies zoals ook persoonlijke medische ervaring volkomen gerechtvaardigd.« 1
Samengevat zegt Prof. Miehlke dat het belangrijk is het menselijk lichaam kraakbeen opbouwende stoffen in voldoende hoeveelheid aan te bieden, tenzij er een ziekte van het kraakbeen is. Alleen met gezonde voeding is dit niet mogelijk. Daarom bevelen wetenschappers de inname van voedingssupplementen met kraakbeen opbouwende stoffen aan.
Methionine is een belangrijke kraakbeen opbouwende stof
Tot kraakbeen opbouwende stoffen telt ook het aminozuur methionine. Methionine is een essentieel aminozuur. Dit betekent dat het niet door het menselijk lichaam zelf geproduceerd kan worden, maar via de voeding moet worden opgenomen.
Methionine wordt als belangrijke organische »zwavel donor« beschouwd
Het articulair kraakbeen heeft voor de opbouw vooral één ding nodig: Zwavel. Heeft het menselijk lichaam te weinig zwavel ter beschikking, dan heeft het bij gezonde mensen een lange tijd geen negatieve gevolgen. Dit is anders bij artrose patiënten. Al aan het begin van artrose kan een tekort aan zwavel de genezing van het kraakbeenweefsel bemoeilijken.
Studies hebben aangetoond dat kraakbeen van gezonde mensen circa drie keer zoveel zwavel bevatten als kraakbeen van patiënten met artrose. Daarom wordt ter stimulering van de lichaamseigen productie van zwavel de extra inname van methionine aangeraden. Een ander probleem: veel medicijnen binden sulfaat, dus de zouten van zwavelzuur. Daarom is de vraag naar zwavel voor artrose patiënten bijzonder hoog.2
Men kan echter niet gewoon »zwavel« in de vorm van een voedingssupplement innemen. Hiervoor is het aminozuur methionine veel meer geschikt. Uit dit aminozuur kunnen vooral in combinatie met de B-vitaminen bijna alle zwavelachtige verbindingen worden gemaakt.
Dus methionine heeft in drie opzichten een bijzondere betekenis, dat het
- ontstekingsremmend werkt,
- pijnstillend is en
- de kraakbeencellen tot vorming van kraakbeenweefsel stimuleert.
In veel studies kon aangetoond worden dat methionine deze effecten bij artrose patiënten heeft.
En dat volledig zonder bijwerkingen.3
Arginine ondersteunt de opbouw van de botten
Osteoporose is een ziekte waaronder vrouwen bijzonder vaak lijden. Bij de, ook wel botverlies genoemde ziekte vermindert de botdichtheid door een versnelde afbouw van de botmassa. Patiënten hebben een verhoogd risico iets te breken waar natuurlijk het gehele skelet door beïnvloed wordt.
Het aminozuur arginine is een essentiële factor voor de botopbouw omdat het onder andere de opbouw van collageen bevordert. Collageen is een eiwit wat een elementair bestanddeel van diverse bindweefsels (zoals kraakbeen) en botten is. Bovendien ondersteunt arginine de groei van botcellen waaruit zich de werkelijke botmassa wordt gevormd.4
Een gebrek aan arginine kan vooral bij oudere vrouwen de oorzaak voor osteoporose zijn. Dat toont een studie uit 20025 aan. Een Italiaanse studie uit 20036 toont aan dat arginine in combinatie met andere aminozuren de groei van osteoblasten bevordert, en ze daarnaast tot deling stimuleert. Experten raden daarom in elke osteoporose therapie ook toediening van aminozuren aan. Vooral omdat arginine remmend op bot afbrekende cellen werkt.7
Ook vitaminen en mineralen zijn belangrijk
Naast aminozuren zijn sommige vitaminen en mineralen belangrijk voor de gewrichten. Zo is vitamine C bij de lichaamseigen cortisol synthese betrokken. Cortisol remt de voor artrose typische ontstekingsprocessen in de gewrichten, en is daarnaast voor het herstel van kraakbeen stoffen van belang.8
Vitamine B6 en magnesium zijn belangrijke gewrichtsvoedingsstoffen omdat ze een effectieve bescherming tegen vrije radicalen bieden. Vrije radicalen zijn agressieve verbindingen die bij verschillende stofwisselingsprocessen in het lichaam ontstaan. Ze vallen het gewrichtskraakbeen aan en kunnen zo de afbouw versnellen. Deze negatieve invloed van vrije radicalen laat zich ook door andere radicaal vangers zoals vitamine C, selenium of zink verminderen.
Het mineraal calcium is een fundamentele bouwstof voor alle botten. Hoogwaardige calciumleveranciers zijn onder andere melk en melkproducten zoals kaas of yoghurt. Een tekort is vrij zeldzaam. Belangrijk is dat het met de voeding opgenomen calcium ook optimaal benut wordt. Daarvoor is wederom vitamine D noodzakelijk. Hier is het risico op tekorten al veel hoger.
Vitamine D is belangrijk voor de calcium recycling
Tijdens de zomer dekt een dagelijks verblijf van 30 minuten in de buitenlucht al de behoefte aan vitamine D. In de huid worden door de zonnestraling en het UV licht precursoren van vitamine D geactiveerd – de zogenaamde vitamine D3. Belangrijk hierbij is dat het gezicht en de armen vrij van textiel zijn en de huid niet met zonnecrème ingesmeerd is. In de wintermaanden is de kracht van de zon niet voldoende, om in combinatie met voeding voldoende vitamine D te produceren.
Daarom is het raadzaam vitamine D in tabletten of capsule vorm als voedingssupplement in te nemen. Tot nu toe werd een dagelijkse aanvulling van 5-10 mg als voldoende beschouwd. Ondertussen gaat men ervan uit dat dagelijks 15-20 mg voor het menselijk lichaam noodzakelijk is. Dit is belangrijk bij ouderen en verplegingsbehoeftige mensen omdat hun huid vitamine D3 alleen in kleine hoeveelheid kunnen aanmaken.
Bovendien kunnen bij deze groep van mensen nier en lever calcium algemeen nog moeilijker verwerken. Daarom hebben ze een hogere behoefte aan vitamine D. Dit toont een studie uit 2006 aan. In een periode van 3 jaar werden testpersonen regelmatig vitamine D3 (cholecalciferol) toegediend. Het resultaat liet zien dat de waarschijnlijkheid van een val tot 65 procent bij de testpersonen afgenomen was.9
Bronnen
1Miehlke, K. & Inderst, R. (2002) Osteoarthrosen - Welche Möglichkeiten bietet die Ernährung zur Gesunderhaltung der Knorpel/Knochenmatrix?, Erfahrungsheilkunde, Volume 12, (pp. 838-844)
2Soeken, K.L., Lee, W.L., Bausell, R.B., Agelli, M. & Berman, B.M. (2002) Safety and efficacy of S-adenosylmethionine (SAMe) for osteoarthritis, Journal of Family Practice, Volume 51, (pp. 425-430)
3Ursini, F. & Pipicelli, G. (2009) Nutritional Supplementation for Osteoarthritis, Alternative and Complementary Therapies, Volume 15, issue 4, (pp. 173-177)
4Williams, J.Z., Abumrad, N. & Barbul, A. (2002) Effect of a Specialized Amino Acid Mixture on Human Collagen Deposition, Annals of Surgery, Volume 236, issue 3, (pp. 369–375)
5Ammann, P., Laib, A., Bonjour, J.-P., Meyer, J. M., Rüegsegger, P. & Rizzoli, R. (2002) Dietary essential aminoacid supplements increase the bone strength by influencing bone mass & bone microarchitecture in an isocaloric low-protein diet, Journal of Bone and Mineral Research, Volume 17, issue 7, (pp.1264-1272)
6Torricelli, P., Fini, M., Giavaresi, G., Giardino, R. (2003) Human Osteopenic Bone-Derived Osteoblasts: Essential Amino Acids Treatment Effects Artificial Cells, Blood Substitutes and Biotechnology, Volume 31, issue 1, (pp. 35-46)
7Visser, J.J. & Hoekman, K. (1994) Arginine supplementation in the prevention and treatment of osteoporosis, Med Hypotheses, Volume 43, (pp. 339-342)
8Kodama, M., Kodama, T., Murakami, M. & Kodama, M. (1994) Vitamin C infusion treatment enhances cortisol production of the adrenal via the pituitary ACTHroute, In vivo, Volume 8, (pp. 1079–1085)
9Bischoff-Ferrari, H.A., Orav, E.J. & Dawson-Hughes, B. (2006) Effect of Cholecalciferol Plus Calcium on Falling in Ambulatory Older Men and Women -A 3-Year Randomized Controlled Trial Arch, Intern Med., Volume 166, (pp. 424-430)